किडनीमध्ये पथरी (Kidney Stone) ही एक सामान्य आणि प्रचलित आरोग्य समस्या बनली आहे. याच्या मुख्य कारणे चुकीचे आहार आणि खराब जीवनशैली आहेत. Kidney Stones होण्याने मोठ्या प्रमाणावर वेदना, मूत्राच्या समस्यांसोबतच विविध इतर आरोग्य समस्यांचा सामना करावा लागतो. पथरी हवी आहे की सर्जरी हवी, याबद्दल अनेक लोकांमध्ये संकोच असतो. डॉक्टरांचं म्हणणं आहे की योग्य उपचार पथरीच्या आकारावर आणि स्थितीवर आधारित असतात. चला, किडनी पथरीबाबत सर्व आवश्यक माहिती जाणून घेऊया
Kidney Stones होण्याचे कारणे
Kidney Stones होण्यामागे मुख्य कारण आहे शरीरात पाण्याची कमी (Dehydration). जे लोक कमी पाणी पितात, त्यांचा मूत्र पातळ होतो आणि त्यात जास्त विषाक्त पदार्थ संकेंद्रित होतात. यामुळे किडनीमध्ये कण जमा होऊन पथरी बनते. यासोबतच काही आणखी कारणे देखील असू शकतात:
Diet: अधिक प्रोटीन, कैल्शियम आणि पॉटॅशियम घेतल्यास पथरी होऊ शकते.
Genetics: आनुवंशिक कारणांमुळे देखील किडनी पथरी होऊ शकते.
Health conditions: Diabetes, High BP, Chronic Kidney Diseases या इतर आजारांमुळे किडनी पथरी होऊ शकते.
Kidney Stones उपचार: सर्जरी का दवा?
Kidney Stones उपचार दोन प्रमुख पद्धतींनी केला जातो, दवा (Medication) आणि सर्जरी (Surgery). यामध्ये मुख्य फरक आहे स्टोनच्या आकारावर आणि स्थितीवर. डॉक्टर कधी दवायांचा वापर करतात आणि कधी सर्जरीची आवश्यकता आहे, हे खाली स्पष्ट करत आहोत.
- सर्जरी कधी करावी?
Dr. Himanshu Verma, HOD at Safdarjung Hospital के Nephrology विभाग, सांगतात की किडनी पथरीच्या उपचारामध्ये स्टोनचा आकार आणि स्थिती महत्त्वाची भूमिका बजावते.
जर किडनी पथरी 8mm किंवा त्यापेक्षा मोठा असेल, तर सर्जरी आवश्यक असू शकते.
5mm आणि त्यापेक्षा लहान पथरी स्वाभाविकपणे मूत्रमार्गाने बाहेर पडते.
5mm ते 8mm दरम्यानच्या पथरीला बाहेर काढण्यासाठी दवांचा उपयोग केला जातो.
किडनी पथरीच्या आकारावर आधारित, दवांद्वारे पथरीला सहजपणे मूत्रमार्गाने बाहेर काढता येऊ शकते. दवांद्वारे टुकडे करून तोडा आणि तो युरिनच्या मार्गाने बाहेर काढा. पण यासाठी काही विशिष्ट परिस्थिती आवश्यक आहेत, कारण प्रत्येक स्टोन दवांमधून बाहेर येऊ शकत नाही.
सर्जरी कधी आवश्यक असू शकते?
ESWL (Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy): या पद्धतीत शॉक वेव्ह्सचा वापर करून स्टोन तोडले जातात.
PCNL (Percutaneous Nephrolithotomy): यामध्ये एक छोटा कटा करून स्टोन बाहेर काढला जातो.
Ureteroscopy: यामध्ये, एक ट्यूब मूत्रमार्गाने किडनीपर्यंत जातो आणि स्टोनला बाहेर काढतो.
Kidney Stones टाळण्यासाठी उपाय
किडनी पथरीची समस्या टाळण्यासाठी काही गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात. हे उपाय खालीलप्रमाणे आहेत:
पाणी प्या: दिवसभरात कमीत कमी 8-10 ग्लास पाणी पिणे आवश्यक आहे.
स्वास्थ्यवर्धक आहार: प्रोटीन, कैल्शियम आणि सोडियमचे प्रमाण संतुलित ठेवावे.
व्यायाम करा: नियमित शारीरिक व्यायाम आपल्या शरीराच्या समग्र आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
वातावरणात सुसंगततेने रहा: हायड्रेटेड रहाणे आणि योग्य आहार हे किडनी पथरी टाळण्याचे मुख्य उपाय आहेत.
किडनी पथरीवर उपाय करणारे इतर टिप्स:
अधिक फळे आणि भाज्यांचा समावेश करा.
कॅफीन आणि अल्कोहलचे प्रमाण कमी करा.
लघवीची समस्या असल्यास त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
Kidney Stones एक सामान्य प्रObлем आहे ज्याच्यामागं खराब आहार आणि जीवनशैलीमुळे होऊ शकते. किडनी पथरीचे लक्षणे वेदना, मूत्रातील रक्त, आणि मूत्र मार्गात अडचणी येणे यांचा समावेश करते. यामुळे त्याच्याविषयी अनेक लोक किडनी पथरीचा उपचार कसा करावा, याबाबत गोंधळलेले असतात. काही लोकांना दवायांद्वारे या प्रObblem त्र्या सुटते, तर काही लोकांना सर्जरीची ही गरज असते. यासाठी योग्य उपचार कसा निवडावा हे त्याचं आकार आणि स्थानावर अवलंबून असतं.
Kidney Stones शुरुआती टप्प्यात सोडवण्यासाठी दवांचा वापर केला जातो. परंतु, मोठ्या पथरीसाठी सर्जरी आवश्यक होऊ शकते. यामध्ये ESWL, PCNL, आणि Ureteroscopy इत्यादी पद्धतींना प्राथमिकता दिली जाते. ह्या सर्व उपायांची निवड डॉक्टरांच्या प्रतिपादनानुसार केली जाते. पथरीवर उपचार करण्यासाठी सर्वात महत्वाचं म्हणजे शरीरात पाण्याची कमी होऊ न देणे. पाणी पिण्यासाठी अधिक पाणी पिणे, ताज्या फळांचा आणि भाज्यांचा समावेश आहारात करणे, आणि उचित प्रमाणात प्रोटीन आणि कैल्शियम घेणे आवश्यक आहे.
सर्जरी और मेडिकलेशनचा वापर याच्या Kidney Stones टाळण्यासाठी जीवनशैलीमध्ये सुधार करणं भारीतपणे महत्त्वाचं आहे. पाण्याचे प्रमाण वाढवणे, नियमित व्यायाम करणे, आणि योग्य आहार घेण्याची काळजी घेऊन, किडनीच्या आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
Kidney Stones टाळाव्या
किडनी पथरी टाळण्यासाठी या काही टिप्स अनुसरा:
पाणी प्या: प्रत्येक दिवशी 8-10 ग्लास पाणी पीणे आवश्यक आहे.
आहारात योग्य प्रोटीन आणि कैल्शियम घेतल्याने किडनी पथरीचा धोका न Islands kmी होतो.
नियमित शारीरिक व्यायाम करा.
तंबाखू आणि अल्कोहल यासारख्या हानिकारक पदार्थांपासून दूर रहा.
नींदाची रात्री किमान 7-8 तासांची झोप होताच शरीराची कार्यप्रणाली पूर्णपणे सुरळीत राहते.
