भारतीय संस्कृतीमध्ये स्त्रियांच्या वतीने पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी आणि वैवाहिक सुखासाठी केले जाणारे व्रत हे खूप महत्वाचे मानले जाते. त्यामध्ये Vat Purnima Vrat ला एक विशेष स्थान आहे. 2025 मध्ये वट पूर्णिमा 10 जून रोजी साजरी केली जाईल. या दिवशी महिलांनी पारंपरिक पद्धतीने बरगदाच्या झाडाची पूजा करून विविध उपाय केल्यास वैवाहिक जीवनात सुख, शांती आणि समाधान प्राप्त होते.
वट पूर्णिमा व्रताचे महत्त्व:
वट याने बरगडाचे झाड. सावित्रीने आपल्या पती सत्यवानासाठी यमधर्माशी युक्तिवाद केला आणि त्याचा प्राण परत मिळवला होता. हे एक महान कार्य वटवृक्षाखाली घडले, या झाडाला विशेष महत्त्व आहे. त्यामुळे वट पूर्णिमेच्या दिवशी विवाहित स्त्रिया व्रत करतात आणि वडाच्या झाडाभोवती सात वेळा प्रदक्षिणा घालून कच्चा धागा गुंफतात.
व्रत कधी करायचं?
वर्ष 2025 मध्ये Vat Purnima Vrat 10 जून रोजी येत आहे. पूर्णिमा तिथी 10 जून रोजी सकाळी 11:35 वाजता सुरू होऊन 11 जून दुपारी 01:13 वाजता समाप्त होईल. त्यामुळे व्रत 10 जून रोजी ठेवले जाईल.
शुभ मुहूर्त:
ब्रह्म मुहूर्त: सकाळी 04:02 ते 04:42
विजय मुहूर्त: दुपारी 04:22 ते 05:23
गोधूलि मुहूर्त: संध्याकाळी 07:17 ते 07:38
निशिता मुहूर्त: रात्री 12:01 ते 12:41
व्रत कसे करावे?
सकाळी लवकर उठून स्नान करून स्वच्छ वस्त्र धारण करावं.
वडाच्या झाडाजवळ जाऊन गंगाजलाने झाडाची शुद्धी करावी.
झाडाभोवती सात वेळा प्रदक्षिणा घालताना कच्चा धागा गुंफाव।
देसी तुपाचा दिवा लावून झाडाची पूजा करावी.
सावित्री-सत्यवान यांची कथा ऐकावी किंवा वाचावी.
व्रत पूर्ण झाल्यावर पतीच्या पायाला वंदन करून आशीर्वाद घ्यावा.
वट पूर्णिमा विशेष उपाय:
वट पूर्णिमेच्या दिवशी काही विशेष उपाय केल्यास वैवाहिक जीवनात नात्यांमध्ये मधुरता येते आणि अडथळे दूर होतात:
- बरगदाच्या झाडाच्या मुळांमध्ये गंगाजल सोडावे.
धार्मिक मान्यतेनुसार असे केल्याने घरात नकारात्मक ऊर्जा दूर होते आणि शुभ ऊर्जा टिकते.
- लाल साडीत सुहाग चिन्हांची पूजाः
मंगळसूत्र, बांगड्या, सिंदूर यांची पूजा करून देवीला अर्पण करा.
- गरीब महिलांना साड्या आणि सुहाग साहित्य दान करा.
हे दान अतिशय पुण्यकारी मानले जाते आणि पतीचे आरोग्य उत्तम राहते.
- सावित्रीची मूर्ती किंवा चित्रासमोर तुपाचा दिवा लावून प्रार्थना करा.
ही कृती वैवाहिक जीवनात प्रेम, विश्वास आणि शांतता वाढवते.
दानाचे महत्त्व:
या दिवसी अन्न, वस्त्र, पैसे, साडी, बांगड्या इत्यादींची गरजू महिलांना दान करणे अत्यंत पुण्यकारक होते. दान करून वैवाहिक सुखच नाही तर आर्थिक स्थैर्यही मिळते. ज्येष्ठात दान केल्याचे जेवढे विशेष फळ मिळते ते शास्त्र सांगते.
व्रत करताना घ्यावयाची काळजी:
उपवास करताना फक्त फलाहार घ्यावा.
मनःपूर्वक आणि भक्तीभावाने पूजा करावी.
वडाच्या झाडाची फांदी तोडू नये किंवा नुकसान करू नये.
व्रत पूर्ण झाल्यावर शांती हवन किंवा विष्णूचे स्मरण करावे.
Vat Purnima Vrat हे स्त्री-पुरुष नात्यांमधील समर्पण, श्रद्धा आणि प्रेमाचे प्रतीक आहे. सावित्रीसारखी निष्ठा आणि श्रद्धा प्रत्येक स्त्रीमध्ये असावी अशीच शिकवण हे व्रत देते. 2025 मध्ये येणाऱ्या वट पूर्णिमेला संपूर्ण विधीने व्रत करून आपण वैवाहिक आयुष्यात सुख, समाधान आणि दीर्घायुष्याची कमाई करू शकतो. या व्रताचे आध्यात्मिक आणि धार्मिक महत्त्व लक्षात घेऊन योग्य पद्धतीने ते पार पाडा आणि जीवनात सकारात्मक बदल अनुभवत राहा.
