Bengaluru Stampede या त्रासदीसाठी संपूर्ण क्रीडा विश्व हादरले आहे. 4 जून 2025 रोजी, बंगळुरूच्या एम. चिन्नास्वामी स्टेडियमबाहेर RCB च्या विजय सोहळ्यादरम्यान वडद गोंधळाच्या निमित्य 11 निष्पाप क्रिकेट चाहत्यांचा मृत्यू झाला, तर अनेक जखमी झाले.
या प्रकरणात प्रथमच मोठी कारवाई करत RCB चा मार्केटिंग हेड निखिल सोसले याला पोलिसांनी विमानतळावरून अटक केली. तो मुंबईला पलायन करण्याच्या तयारीत असताना पोलिसांनी त्याला अटक केला. यासोबतच डीएनए एंटरटेनमेंट या इव्हेंट कंपनीच्या तीन सदस्यांनाही ताब्यात घेण्यात आले आहे.
चेंगराचेंगरीमागील पार्श्वभूमी
RCB Victory Parade चा जल्लोष अनुभवण्यासाठी हजारो चाहते स्टेडियमबाहेर जमले होते. मैदानात मर्यादित जागा आणि बाहेर अपुरी सुरक्षा व्यवस्था यामुळे गर्दीवर नियंत्रण राहिले नाही. याचा परिणाम म्हणजे जीवघेणी चेंगराचेंगरी झाली.
कोणाकडे जबाबदारी?
या भागतात Bengaluru Police यांनी एफआयआर दाखल केला असून, RCB, DNA Entertainment Networks (इव्हेंट आयोजक), Karnataka State Cricket Association (KSCA) आणि काही अज्ञात व्यक्तींवर गुन्हा नोंदवण्यात आला आहे.
मुख्यमंत्री सिद्धारमैया यांनी सुरुवातीलाच पोलीस प्रशासनाला दोष दिला होता. अनेक पोलीस अधिकारी सस्पेंड झालेत. मात्र तपास वाढल्यानंतर आयोजकांवरील जबाबदारीही उघड झाली आहे.
निखिल सोसलेवर आरोप काय?
निखिलसोसलेवर कार्यक्रमाच्या आयोजनात दुर्लक्ष केल्याचा, अयोग्य प्लॅनिंग आणि सुरक्षा चे पालन न केल्याचा आरोप आहे.
ACP प्रकाश (शेषाद्रिपुरम विभाग) यांच्या नेतृत्वाखाली पोलीस चौकशी सुरु असून, Nikhil च्या जबाबांमधून अनेक धक्कादायक खुलासे होण्याची शक्यता आहे.
डीएनए एंटरटेनमेंट कंपनीचे जबाबदार कोण?
डीएनए एंटरटेनमेंट ही कंपनी या कार्यक्रमाची जबाबदार आयोजक होते. त्यांचे तीन कर्मचारी – किरण, सुमंथ आणि सुनील मॅथ्यू यांनाही पोलिसांनी ताब्यात घेतले आहे. त्यांची सध्या Cubbon Park Police Station मध्ये चौकशी सुरु आहे.
काय होते नियमभंग?
पोलीस चौकशीतून पुढील मुद्द्यांवर लक्ष केंद्रित केले जात आहे:
कार्यक्रमासाठी योग्य परवाने घेतले होते का?
पोलिसांची अनुमती होती का?
आपत्कालीन परिस्थिती हाताळण्याची योजना होती का?
गर्दी नियंत्रणासाठी आवश्यक उपाययोजना करण्यात आल्या होत्या का?
राजकीय हालचाली आणि प्रतिक्रिया
मुख्यमंत्री सिद्धारमैया यांनी या घटनेचे गांभीर्य लक्षात घेऊन चौकशीचे आदेश दिले आहेत. मृतांच्या कुटुंबीयांना नुकसानभरपाई जाहीर करण्यात आली असून, दोषींवर कडक कारवाईचे संकेत दिले आहेत.
पुढे काय?
या घटनेमुळे क्रीडा आयोजनांमध्ये सुरक्षा व्यवस्थेवर चार प्रश्न उपस्थित झाले आहेत. भविष्यात असे कोणतेही आयोजन करतांना नियोजन आणि सुरक्षिततेचे नियम लेखलेलेच लावून घेणे हे अत्यावश्यक आहे.
Bengaluru Stampede ही एक अत्यंत वेदनादायक घटना ठरली. RCB च्या विजयाच्या आनंदात 11 कुटुंबांची जीवनं उद्ध्वस्त झाली. अटक झालेल्या अधिकाऱ्यांची चौकशी पुढील काळात अनेक गोष्टी उघड करेल. परंतु यामधून शिकून भविष्यात अशा घटना टाळणे, हेच सर्वांचे प्राथमिक कर्तव्य ठरले पाहिजे.
RCB Victory Parade चे आयोजन – नियोजनात नेमकं कुठे चूक झाली?
RCB Victory Parade ही संघासाठी आणि चाहत्यांसाठी एक ऐतिहासिक घटना होती. 18 वर्षांच्या प्रतीक्षेनंतर RCB ने IPL 2025 ची ट्रॉफी जिंकली होती. विराट कोहलीच्या नेतृत्वात हा ऐतिहासिक विजय गाजला आणि संपूर्ण कर्नाटकमध्ये उत्साहाचं वातावरण होतं. पण या आनंदात सुरक्षा आणि नियोजनाच्या दृष्टीने काही गंभीर चुकांमुळे हा कार्यक्रम शोकांतिका ठरला.
एम. चिन्नास्वामी स्टेडियमच्या बाहेर हजारो चाहत्यांची गर्दी जमा झाली होती, पण त्यासाठी पुरेशी व्यवस्था करण्यात आलेली नव्हती. आयोजकांनी किती लोकांसाठी परवानगी घेतली होती, तिथे किती जण एकत्र आले, यामध्ये प्रचंड तफावत होती. पाण्याची, वैद्यकीय मदतीची, आपत्कालीन बाहेर पडण्याच्या मार्गांची व्यवस्था अस्तित्वात नव्हती. परिणामी, अफवांमुळे व अचानक झालेल्या गोंधळामुळे चेंगराचेंगरी झाली आणि 11 निरपराध जीव गेले.
अटक झालेल्या अधिकाऱ्यांची जबाबदारी काय होती?
Nikhil Sosale, जो RCB चा मार्केटिंग हेड होता, त्याच्यावर प्रमुख जबाबदारी होती की प्रचार, आयोजन आणि चाहते व्यवस्थापन योग्य प्रकारे पार पडावं. त्याने DNA Entertainment Networks सोबत समन्वय साधून हा कार्यक्रम आखला होता. मात्र पोलिसांचे म्हणणे आहे की, या कार्यक्रमासाठी आवश्यक परवाने घेतले गेले नाहीत किंवा चुकीच्या स्वरूपात सादर केले गेले होते. याशिवाय, सुरक्षा व्यवस्था अपुरी होती आणि क्राउड मॅनेजमेंटसाठी कोणतीही विशेष तयारी नव्हती.
DNA चे तीन मुख्य कर्मचारी – किरण, सुमंथ आणि सुनील मॅथ्यू – यांनी त्या घटनेच्या व्यवस्थापनात भाग घेतला. पोलिसांची प्रारंभिक चौकशी मत करते की, यापैकी कुणीही स्थानिक प्रशासनाशी पूर्ण समन्वय साधला नव्हता.
साधकींचा आवेग आणि सोशल मिडिया प्रतिक्रिया
गुनहगरीनंतर पूर्ण सोशल मिडिया चंद्रावले. ट्विटर, फेसबुक, इंस्टाग्रामवर #RCBStampede, #JusticeForFans, आणि #BengaluruTragedy हे ट्रेंड सुरु झाले. बहुतेकांनी RCB व्यवस्थापनाला त्यातील दोष दिला, तर काहींनी IPL आणि BCCI कडून यावर स्पष्टीकरण मागितलं.
एका मृत चाहत्याच्या नातेवाइकांनी म्हटलं, “माझा भाऊ फक्त RCB जिंकल्याचा आनंद साजरा करायला गेला होता. पण तो परत आला नाही.” अशा भावना अनेक कुटुंबांमध्ये उमटल्या.
भविष्यातील उपाय – काय शिकायला हवं?
या घटनेनंतर सरकार, पोलीस प्रशासन, आणि क्रीडा संस्थांना खालील गोष्टी शिकून घेणं आवश्यक आहे:
परवानगी व नियोजन: कोणत्याही मोठ्या सार्वजनिक कार्यक्रमासाठी स्पष्ट व प्रामाणिक परवानग्या आणि आयोजन सादर करणं अनिवार्य आहे.
क्राउड मॅनेजमेंट: सिग्नल प्रणाली, प्रवेश व निर्गम नियंत्रण, आपत्कालीन मदत यावर भर दिला पाहिजे.
उत्तरदायित्व निश्चित करणे: कार्यक्रमात सहभागी असलेल्या प्रत्येक संस्थेचं उत्तरदायित्व स्पष्ट असावं.
तांत्रिक साहाय्य: सीसीटीव्ही, ड्रोन व मेटल डिटेक्टर्स यांसारख्या गोष्टींचा वापर अनिवार्य व्हावा।
शेवटी – विजयाच्या झगमगाटाआडची काळी बाजू
RCB च्या ऐतिहासिक विजयाच्या पार्श्वभूमीवर ही घटना अत्यंत वेदनादायक आहे. जिथे क्रिकेट हा आनंदाचा उत्सव मानला जातो, तिथे 11 जणांचे प्राण जाणं ही अत्यंत शोकांतिका.
Bengaluru Stampede तेवढा एक दुर्घटना नसून योजनांच्या ढिसाळपणाचं जोरदार उदाहरण होतं. प्रशासन, आयोजक, आणि क्रीडा संस्थांनी आता जागं ठेवून अशी दुर्घटना बिंदून होणार नाही याची हमी द्यावी लागते.
