Pune हे शहर स्पर्धा परीक्षांसाठी देशातील एक प्रमुख केंद्र मानलं जातं. इथे दरवर्षी लाखो विद्यार्थी MPSC सारख्या परीक्षा देण्यासाठी येतात. परंतु गेल्या काही दिवसांत पुण्यातील MPSC विद्यार्थ्यांनी घेतलेली आंदोलनांची दिशा, त्यामागची उद्दिष्टं आणि अचानक निर्माण झालेली स्थिती यामागे काहीतरी वेगळं घडतंय हे लक्षात आलं आहे. आंदोलनं की नियोजनबद्ध गोंधळ? Pune सतत सुरू असलेल्या MPSC विद्यार्थी आंदोलनांमध्ये रस्ते बंद करणे, रात्री-अपरात्री घोषणा देणे, आणि पोलिस ठाण्यावर अचानक मोर्चा आणणे असे प्रकार बघायला मिळत होते. हे सगळं बघून पोलिसांनी गंभीर दखल घेतली आणि तपास सुरू केला. तपासात समोर आली ती धक्कादायक बाब – काही क्लासचालक विद्यार्थ्यांना आंदोलनासाठी उकसवत होते. क्लास चालकांचा गुप्त हेतू या तपासात समोर आलं की, काही खासगी कोचिंग क्लासेस विद्यार्थ्यांना भडकवत आहेत. यामागे त्यांचा उद्देश प्रसिद्धी मिळवण्याचा, किंवा शासनावर दबाव टाकण्याचा असल्याचं निदर्शनास आलं. काही क्लास चालक विद्यार्थी नेत्यांशी हातमिळवणी करून आंदोलन घडवत होते. राजकीय नेत्यांची उपस्थिती – संयोग की नियोजन? या आंदोलनांच्या ठिकाणी वेगवेगळे राजकीय नेते दिसू लागले. गोपीचंद पडळकर, रोहित पवार, अतुल लोंढे आणि शरद पवार हे MPSC विद्यार्थी आंदोलनांना भेट देताना दिसले. त्यामुळे हे आंदोलन केवळ विद्यार्थ्यांचं राहिलं नाही, तर त्यात राजकीय हस्तक्षेपही होऊ लागला. विद्यार्थ्यांचा गैरफायदा घेतला जातोय? या आंदोलनांमध्ये सहभागी होणाऱ्या MPSC विद्यार्थ्यांना हेच कळत नाही की, त्यांचा वापर कोण करत आहे. अभ्यासाऐवजी त्यांना आंदोलनात ओढलं जातं. क्लास चालक त्यांच्या अशिक्षिततेचा, भावनांचा आणि अज्ञानाचा फायदा घेत असल्याचं पोलिसांनी स्पष्ट केलं आहे. पोलीस उपाययोजना – सज्जड दम पोलिस आयुक्तांनी कोचिंग क्लास चालकांशी बैठक घेऊन त्यांना स्पष्ट सांगितलं की पुन्हा असं घडलं तर कायदेशीर कारवाई केली जाईल. त्याचबरोबर क्लासेसना महापालिकेच्या परवानग्या, फायर एनओसी आहेत का याचाही तपास सुरू केला आहे. शासनाच्या विरोधातील चक्रव्यूह? कधी मागण्या योग्य वाटतात, तर कधी शासनाला अडचणीत आणण्याचा कट वाटतो. एमपीएससी आयोगासह शासनालाही हे आंदोलन पेचात पकडण्याचा प्रकार असल्याची शंका आहे. कारण अनेक आंदोलनं हे नियोजित स्वरूपाचं दिसत आहेत. विद्यार्थ्यांसाठी खरी गरज काय? विद्यार्थ्यांना हवे आहेत मार्गदर्शन, शुद्ध माहिती, आणि योग्य ती संधी. मात्र आंदोलन, अराजकता आणि भावनिक शोषण त्यांच्या भविष्यासाठी घातक आहे. शासनानेही या मुलांचा विश्वास संपादन करणे गरजेचे आहे. विद्यार्थ्यांची जबाबदारी यह स्पष्ट होता की, एमपीएससी छात्र आता एक नाजुक टप्प्यावर आहेत. त्यांना भावनिक, सामाजिक, शैक्षणिक स्तरावर योग्य आधार असणे आवश्यक आहे. आणि त्यांचा वापर करणाऱ्यांना थांबवणं ही प्रशासन आणि समाजाची कर्तव्य आहे. पुण्यात MPSC विद्यार्थ्यांकडून होणाऱ्या आंदोलनांं ही आता एक मोठा चर्चेचा विषय बनल्या आहेत. अनेक वेळा अचानक रस्ते अडवणे, घोषणाबाजी करणे आणि पोलिस ठाण्यांसमोर रात्री बेरात्री निदर्शनं करणे या प्रकारांमुळे पुणे शहरात सार्वजनिक जीवन विस्कळीत होऊ लागले आहे. मात्र, या आंदोलनांमागे नेमकं काय आहे? विद्यार्थी स्वतःहून आंदोलन करत आहेत का, की कुणीतरी त्यांच्या पाठिशी उभं राहून त्यांचा वापर करत आहे? पोलिसांनी या प्रश्नाची गंभीर दखल घेत तपास सुरू केला आणि धक्कादायक सत्य उघड झालं. काही खासगी क्लासेस चालवणारे व्यक्ती विद्यार्थ्यांना आंदोलनासाठी चिथावणी दात आहेत. केवळ स्वतःच्या फायद्यासाठी हे क्लास चालक विद्यार्थ्यांना भडकवतात, त्यांना चुकीची माहिती देतात आणि आंदोलनाच्या माध्यमातून शासनावर दबाव टाकण्याचा प्रयत्न करतात. या क्लास चालन्या हे चालन्यांची युक्ती ही असते की, शासनावर असलेल्या वातावरणात आपल्या क्लासची मागणी वाढावी. विद्यार्थी नेत्यांना हाताशी धरून ते आंदोलन उभारतात. एवढंच नाही, तर काही वेळा राजकीय पक्षांनाही यामध्ये खेचून आंदोलनाचं राजकारण केलं जातं. हे अत्यंत गंभीर असून विद्यार्थ्यांचं भविष्य पणाला लावणारा प्रकार आहे. शेकडो हजार विद्यार्थी एखाद्या कॉलवर किंवा सोशल मीडियाच्या पोस्टवर रात्री बेरात्री रस्त्यावर उतरतात, ही गोष्ट सहज घडत नाही. त्यामागे ठोस नियोजन आणि मानसिक तयारी लागते. पोलिसांनी हे ओळखून या क्लास चालकांवर कारवाईचा इशारा दिला आहे. क्लास चालवण्यासाठी लागणाऱ्या परवानग्या, फायर सेफ्टी एनओसी याचीही चौकशी सुरू आहे. या आंदोलनोंमध्ये अनेक राजकीय नेतेही सहभागी झालेले दिसतात. गोपीचंद पडळकर, रोहित पवार, शरद पवार, अतुल लोंढे यांसारखे नेते आंदोलक विद्यार्थ्यांमध्ये जाऊन पाठिंबा देतात. त्यामुळे प्रश्न हा निर्माण होतो की ही आंदोलनं फक्त विद्यार्थ्यांची आहेत की त्यामागे अजून काही मोठा अजेंडा आहे? MPSC विद्यार्थ्यांना यावेळी योग्य मार्गदर्शनाची अत्यंत गरज आहे. अभ्यासाऐवजी जर त्यांना सतत आंदोलनात ओढलं जात असेल, तर त्यांच्या भविष्याचा विचार कोणी करणार? या आंदोलनांमुळे त्यांची ऊर्जा, वेळ आणि मानसिक स्थैर्य यावर परिणाम होतो आहे. काही विद्यार्थ्यांना आंदोलनाचा “हिरो” होण्याचा मोहही भुरळ घालत आहे. शासन आणि पोलीस यंत्रणा देखील सजग झाली असून, विद्यार्थ्यांशी संवाद साधण्याचा प्रयत्न करत आहेत. कायद्याचे उल्लंघन न करता विद्यार्थ्यांचे मुद्दे शासनाकडे पोहोचवण्याची भूमिका पुणे पोलिसांनी घेतली आहे. मात्र आता हे आंदोलन शिक्षणाच्या रेषेवरून सरळ राजकीय आणि आर्थिक हितसंबंधांमध्ये ओढलं गेलं आहे. अंती, या प्रकारातून हे स्पष्ट होतं की विद्यार्थ्यांनी स्वतः निर्णय घ्यायला हवा. कोणीही त्यांचा वापर करू नये यासाठी त्यांना सजग, जागरूक आणि अभ्यासू राहण्याची गरज आहे. कारण शेवटी स्पर्धा परीक्षा म्हणजे संयम, अभ्यास आणि शिस्त यांचं प्रतीक असावं, आंदोलनाचं नव्हे! MPSC Sucess Story: मेंढपाळ आईवडील आणि व्यंगत्व… Vikrant Shendage यांचा प्रेरणादायी प्रवास!
