आजपासून अमेरिकेने भारतावर लागू केलेल्या Reciprocal Tariff चा मोठा परिणाम होणार आहे. अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी जाहीर केलेल्या या टॅरिफमुळे, भारतीय उत्पादकांना अमेरिकेत निर्यात करताना 26% अतिरिक्त आयात शुल्क भरणे लागणार आहे. भारत आणि अमेरिकेमध्ये असलेल्या व्यापारावर आणि विशेषतः भारतीय निर्यात उत्पादकांवर या निर्णयाचा कसा परिणाम होईल, याचा सखोल अभ्यास करणे महत्त्वाचे आहे. १. Reciprocal Tariff म्हणजे काय?रेसिप्रोकल टॅरिफ म्हणजे दोन देशांमध्ये परस्पराने एकमेकांच्या उत्पादनांवर आयात शुल्क लावणे. अमेरिकेने भारतावर 26% टॅरिफ लागू केल्यामुळे, भारतीय उत्पादकांना अमेरिकेत निर्यात करताना अधिक खर्च करावा लागेल. याचा थेट परिणाम भारताच्या निर्यात उत्पादनांवर होईल, विशेषतः ज्या उत्पादनांवर आधीच किंमत कमी होती, त्या उत्पादनांचे उत्पादन महाग होईल. २. कोणत्या भारतीय उत्पादनांवर परिणाम होईल?अमेरिकात भारतातून निर्यात होणाऱ्या प्रमुख उत्पादनांमध्ये औषधे, इलेक्ट्रॉनिक्स, रत्न आणि दागिने, ऑटोमोबाईल्स, आणि टेक्सटाइल्स यांचा समावेश आहे. ट्रम्प यांच्या निर्णयाचा विशेष परिणाम औषधांच्या निर्यातीवर होईल. भारत अमेरिकेला स्वस्त औषध आणि फार्मा उत्पादनांची निर्यात करत असतो. यामध्ये 12 अब्ज डॉलर्सची औषधे भारत अमेरिकेला विकतो. परंतु रेसिप्रोकल टॅरिफ लागू होण्यामुळे, या उत्पादनांवर आयात शुल्क लागू होईल, ज्यामुळे त्यांची किंमत वाढू शकते. ३. भारत-अमेरिकेतील व्यापाराचे महत्त्वभारतीय कॉमर्स मंत्रालयच्या माहितीनुसार, भारताचे अमेरिकेसोबतचे व्यापारी व्यवहार फायदेशीर ठरले आहेत. भारताने 73.7 अब्ज डॉलर्सची निर्यात अमेरिकेला केली आहे, तर 39.1 अब्ज डॉलर्सच्या सामानाची आयात अमेरिकेकडून केली आहे. हे आकडे अमेरिकेच्या दृष्टीने भिन्न असू शकतात. अमेरिकेच्या मते, भारताकडून 91.2 अब्ज डॉलर्सची निर्यात केली जात आहे, आणि 34.3 अब्ज डॉलर्सच्या आयातीचे प्रमाण आहे. ४. टॅरिफ लागू होण्याचा फटकाहे टॅरिफ लागू होण्याने, भारताच्या व्यापार सरप्लसवर नक्कीच परिणाम होईल. अमेरिकेने भारतीय उत्पादनांवर टॅरिफ लावले तर त्याचा फटका भारतीय निर्यातदारांना बसणार आहे. यामुळे भारतीय उत्पादनांना अमेरिकेच्या बाजारात कमी मागणी मिळू शकते, कारण अमेरिकेतील विक्रेते अधिक महागड्या भारतीय वस्तूंची खरेदी कमी करणार आहेत. ५. अमेरिकेने भारतावर ३.३% टॅरिफ लागू केला आहेग्लोबल ट्रेड रिसर्च इनिशिएटिवच्या अहवालानुसार भारतात औसत टॅरिफ सर्वात जास्त 17% आहे, तर अमेरिकेत ये 3.3% आहे. भारत अमेरिकेने आहार आणि पदार्थ, मांस, आणि प्रोसेस्ड फूड्सवर 37.66% टॅरिफ आकारून घेतो, ज्याचे अमेरिकेने मात्र 5.29% आहे. त्याचप्रमाणे, भारत अमेरिकेने ऑटोमोबाइल्सवर 24.14% टॅरिफ आकारतो, तर अमेरिकेने भारतातील ऑटोमोबाइल्सवर केवळ 1.05% टॅरिफ लावला आहे. ६. टॅरिफचा दीर्घकालीन परिणामजरी भारतीय निर्यातदारांना काही काळ त्रास होईल, तरी दीर्घकालीन दृष्टीकोनातून, भारत-अमेरिका व्यापाराची वैशिष्ट्ये एकमेकांच्या आवश्यकतांवर आधारित आहेत. भारताला अमेरिकेतील आवश्यक बाजारपेठांमध्ये आपले स्थान कायम ठेवण्यासाठी, आपल्या उत्पादनांचा दर्जा सुधारावा लागेल आणि त्यासोबत आयात शुल्कांचे धोरण देखील बदलू शकतात. आता भारतासाठी महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे, त्याने अमेरिकेच्या टॅरिफ धोरणाच्या परिणामाचा सामना करावा लागेल. परंतु सरकार आणि व्यापार संघटनांना यावर योग्य उपाययोजना केली पाहिजे, जेणेकरून याचे दीर्घकालीन परिणाम टाळता येतील. इंडियन ट्रेड आणि अमेरिकशी असलेला संबंध अनेक बाजूने महत्त्वपूर्ण आहे, आणि या व्यापाराच्या गंतव्य स्थानावर येणारे नवीन बदल लक्षात घेतल्यास, भारतीय एक्सपोर्टर्सना मोठा फटका लागू शकतो. अमेरिकेने जाहीर केलेल्या 26% रेसिप्रोकल टॅरिफच्या निर्णयाने भारतातील निर्यात क्षेत्रातील काही उत्पादकांमध्ये चिंता निर्माण केली आहे. रेसिप्रोकल टॅरिफ: एक विस्तृत चित्र रेसिप्रोकल टॅरिफ म्हणजेच एक प्रकारचा उत्तरदायित्व कर, जो दोन देशांमध्ये सामंजस्याने लावला जातो. म्हणजेच, एका देशाने दुसऱ्या देशाकडून आयात होणाऱ्या वस्तूंवर टॅरिफ लावल्यास, दुसऱ्या देशाला देखील त्याच प्रमाणात टॅरिफ लावण्याचा अधिकार असतो. अमेरिकेने भारतावर 26% टॅरिफ लागू केल्यामुळे भारतीय निर्यातकांना विविध स्तरांवर फटका बसणार आहे. मुख्यतः औषध, इलेक्ट्रॉनिक्स, रत्न, दागिने, ऑटोमोबाइल, आणि टेक्सटाइल्स या क्षेत्रांमध्ये निर्यात होणाऱ्या वस्तू प्रभावित होऊ शकतात. औषधांची निर्यात: मोठा फटका भारतीय औषध उद्योग हा अमेरिका आणि इतर देशांसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. भारताच्या औषध कंपन्या, ज्या स्वस्त दरात उच्च दर्जाची औषधे तयार करतात, त्याचा अमेरिकेतील मोठ्या प्रमाणावर वापर होतो. मात्र, रेसिप्रोकल टॅरिफ लागू होण्यामुळे औषधांच्या किमतीत वाढ होईल आणि यामुळे अमेरिकेतील ग्राहकांपर्यंत या औषधांचा पोहोच कमी होऊ शकतो. भारताने अमेरिकेला 12 अब्ज डॉलर्सच्या औषधांची निर्यात केली होती, त्यामुळे या निर्णयाचा भारतासाठी मोठा परिणाम होईल. इलेक्ट्रॉनिक्स आणि टेक्सटाइल्स क्षेत्रावर प्रभाव अमेरिकनाकडे भारताकडून निर्यात होणाऱ्या इलेक्ट्रॉनिक्स आणि टेक्सटाइल्स उत्पादने देखील महत्त्वपूर्ण आहेत. रेसिप्रोकल टॅरिफ लागू केल्यामुळे अमेरिकन बाजारपेठेत भारतीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि टेक्सटाइल्सच्या किमती वाढतील. यामुळे भारताच्या या उद्योगांना मोठा फटका बसू शकतो, कारण अमेरिकन ग्राहकांना अधिक किमतीत या उत्पादांचा पुरवठा होईल. अमेरिकेसमोर बदलणारी ट्रेड पॉलिसी: भारताला काय? अमेरिकेच्या 26% रेसिप्रोकल टॅरिफच्या निर्णयाने भारत आणि अमेरिकेतील व्यापारात ताण येईल. मात्र, या निर्णयानंतर भारतीय निर्यातकांनाही एकत्र येऊन या परिस्थितीवर मात करण्याचे आव्हान असू शकते. भारतीय सरकार आणि व्यापार संघटनांना ही एक मोठी संधी असू शकते, ज्यात त्यांनी नवीन बाजारपेठेतील शोध लावण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे, जेणेकरून अमेरिकेतील टॅरिफचा परिणाम कमी होईल. ३ दिवसांमध्ये Gold Rates कमी झाले? Donald Trump ते Mine सोनं कमी होण्याच्या चर्चांमध्ये किती सत्य?
