Jammu Kashmir Pahalgam येथे झालेल्या दहशतवादी हल्ल्याने पुन्हा एकदा भारत-पाकिस्तान संबंधांच्या अस्थिरतेवर प्रकाश टाकला आहे. या हल्ल्यानंतर पाकिस्तानात सोशल मीडियावर प्रचंड हालचाली वाढल्या आहेत. भारताची प्रतिक्रिया काय असेल, याची चिंता पाकिस्तानला स्पष्टपणे जाणवत आहे. भारताचा इतिहास – थेट प्रत्युत्तरपुलवामा हल्ल्यानंतर भारताने बालाकोट एअर स्ट्राईकसारखी निर्णायक कारवाई केली होती. यामुळे पाकिस्तानमध्ये भीतीचं वातावरण निर्माण झालं. आता Pahalgam च्या घटनेनंतरही तसंच काहीसं होणार का? याची चिंता पाकिस्तानच्या पत्रकारांपासून ते संरक्षण मंत्रालयापर्यंत सगळ्यांमध्ये दिसून येते. पाकिस्तानी पत्रकारोंची प्रतिक्रियाप्रसिद्ध पाकिस्तानी पत्रकार सायरल अलमिदा यांनी ट्विटर/X वर लिहिलं, “जर भारताने ठरवलं की हल्ला कोणी केलाय आणि प्रत्युत्तर आवश्यक आहे, तर त्यांना कोणी रोखू शकतो का?” या एका वाक्यातून पाकिस्तानमधील अस्वस्थतेचं स्वरूप स्पष्ट होतं. त्यांच्या मनात भारताच्या संभाव्य कारवाईची धास्ती आहे. हमीद मीर यांसारख्या वरिष्ठ पत्रकारांनाही या हमल्याचा निषेध केला आहे. “निशस्त्र पर्यटकांवर हल्ला करणं हे अमानुष आहे. अशा प्रकाराला कुणीही समर्थन देऊ शकत नाही.” अशा शब्दांत त्यांनी प्रतिक्रिया दिली. पाकिस्तानच्या सरकारची भूमिकापाकिस्तानचे रक्षण मंत्री ख्वाजा आसिफ यांनी दिलेलं वक्तव्यही लक्षवेधी आहे. “या घटनेशी आमचा काही संबंध नाही, आम्ही सर्व प्रकारच्या दहशतवादाला विरोध करतो.” असं त्यांनी म्हटलं. मात्र भारताचा विश्वास संपलेला असल्यामुळे पाकिस्तानच्या अशा प्रतिक्रियांना फारसं महत्त्व दिलं जात नाही. सोशल मीडियावरचा प्रभावपाकिस्तानात ट्विटर, फेसबुक आणि X वर #PahalgamAttack, #IndiaReaction, #PakFears असे ट्रेंड सुरु झाले आहेत. अनेकांनी भारताची कठोर कारवाई होण्याची शक्यता वर्तवली आहे. एअरबेसवर हालचाली वाढल्याफ्लाइट ट्रॅकिंग वेबसाइट ‘Flightradar24’ चे स्क्रीनशॉट व्हायरल झाले आहेत. यात पाकिस्तानच्या एअरफोर्सची विमानं कराचीपासून लाहोर आणि रावळपिंडीकडे उड्डाण करताना दिसतायत. यावरून तिथे तयारी सुरू झाल्याचं संकेत मिळतो. भारत काय करेल?भारत सरकारने या हल्ल्यावर अजून अधिकृत प्रतिक्रिया दिलेली नाही. तरीही राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार व गुप्तचर यंत्रणा यांचं काम सुरू आहे. भारतातही सोशल मीडियावर तीव्र संताप व्यक्त केला जात आहे. राजकीय प्रतिक्रियाया हल्ल्यानंतर अनेक भारतीय नेत्यांनी कठोर भूमिका घेण्याची मागणी केली आहे. “भारताने आता पाकिस्तानच्या प्रत्येक हालचालीवर लक्ष ठेवायला हवं. शांततेच्या नावाखाली दहशतवाद स्वीकारला जाणार नाही.” अशी मागणी अनेक नेत्यांनी केली आहे. पहल्गाम हल्ल्याचा प्रभाव – भारत आणि पाकिस्तानचे भविष्यPahalgam मधील दहशतवादी हल्ल्याच्या घटनाक्रमाने एक बाब स्पष्ट झाली आहे – पाकिस्तानने भारतबद्दलचे धोरण आणि त्याच्या दहशतवादी कारवाईंचा नाकार करण्याचे धोरण आता मजबूत होऊ शकते. हा हल्ला जम्मू-काश्मीरमध्ये घडल्यानंतर, भारताने त्याचा प्रतिवाद कसा करावा, यावरून पाकिस्तानमध्ये मोठ्या प्रमाणावर चर्चा सुरू झाली आहे. भारताची प्रतिक्रिया आणि पाकिस्तानचा गोंधळ भारताच्या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्यासाठी, पाकिस्तानला वठणीवर आणण्यासाठी चांगली संधी आहे. 2019 मध्ये पुलवामा हल्ल्यानंतर भारताने बालकोट एअर स्ट्राइकच्या रूपात थेट पाकिस्तानी हद्दीत घुसून कारवाई केली होती. या कारवाईनंतर पाकिस्तानने आपले दहशतवादी गट नियंत्रित करण्यास सुरुवात केली होती, पण अजूनही तिथे विविध आतंकवादी गट कार्यरत आहेत. भारताला यावर कडक प्रतिक्रिया देण्याची इच्छा आहे, ज्यामुळे पाकिस्तानला त्याच्या कृत्यांबद्दल अधिक उत्तरदायी ठरवता येईल. पाकिस्तानच्या सुरक्षा यंत्रणांना याची जाणीव आहे, आणि म्हणूनच ते आपल्या देशात असलेली दहशतवादी कारवायांवर नियंत्रण ठेवण्याचा प्रयत्न करत आहेत. परंतु, पाकिस्तानची सरकारद्वारे दिली गेलेली नकारात्मक प्रतिक्रिया हे सूचित करते की ते आणखी एकदा आंतरराष्ट्रीय दबावाखाली येण्यापासून बचावण्याचा प्रयत्न करत आहेत. पाकिस्तानमधील आशंका आणि आंतरराष्ट्रीय परिस्थिती पाकिस्तानचा मीडिया आणि पत्रकार आज पाकिस्तानमधील परिस्थितीवर खूप सावध आहेत. 2019 मध्ये भारताने बालकोटमध्ये हवाई हल्ला केला आणि त्यात पाकिस्तानचा अनेक दहशतवादी तळ नष्ट झाला. या घटनेनंतर, पाकिस्तानच्या संप्रेषण साधनांनी भारतीय हल्ल्याचे समर्थन नाकारले होते आणि भारताच्या कारवायांवर कडवट प्रतिक्रिया व्यक्त केली होती. आजची स्थिती वेगळी आहे. Pahalgam हमल्यानंतर पाकिस्तानमध्ये सगळेच जण घाबरले आहेत. पाकिस्तानी सैन्य आणि एअरफोर्सच्या हालचालींचा एकमेकांत समन्वय पाहायला मिळत आहे. त्यांच्या एअरबेसवर असलेल्या गतिविधींचे निरीक्षण केले जात आहे. सोशल मीडियावर फ्लाइट ट्रॅकिंग वेबसाइट्सने त्यांचा मार्ग दाखवला आहे, ज्या ठिकाणी पाकिस्तानी वायुसेना सक्रिय आहे. भारताची दुसरी एअर स्ट्राइक? या हल्ल्यामुळे अनेक भारतीय नागरिकांमध्ये आणि माध्यमांमध्ये कडक निर्णयाची अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. भारतीय सुरक्षा यंत्रणा आणि गुप्तचर विभाग या परिस्थितीचा गांभीर्याने विचार करीत आहेत. कदाचित भारताच्या एअर स्ट्राईकची दुसरी लाट पाकिस्तानी सीमा ओलांडून पुन्हा होऊ शकते. भारतीय सैन्याची तयारी आणि पाकिस्तानच्या सैन्याचा गोंधळ यामुळे दोन देशांच्या दरम्यान युद्धाची स्थिती निर्माण होण्याची भीती आहे. पाकिस्तानच्या प्रतिक्रियांचा परिपेक्ष्य पाकिस्तानने “आम्हाला या हल्ल्याचा काहीही संबंध नाही” असे म्हटले असले, तरी त्याच्या सैन्याने विशेष हालचाली सुरू केल्या आहेत. त्यावरून स्पष्ट दिसते की, भारताच्या प्रतिक्रियेची भिती पाकिस्तानले एकदा आहे. त्याच्या ऐतिहासिक दहशतवादी कृती आणि भारताने ते कसे हाताळले, त्यावर आधारित, आता पाकिस्तान अधिक सजग आहे. भारताची रणनीती – कधी लागेल दुसरी एअर स्ट्राइक? भारताने त्याच्या बाह्य धोरणात कडक रुख स्वीकारले आहे. भारताला असे मानले जाते की, पाकिस्तानमधून होणाऱ्या दहशतवादी कारवायांचे थांबवण्यासाठी कोणतीही कठोर कारवाई आवश्यक आहे. या हल्ल्यानंतर, भारताने पाकिस्तानमध्ये पाय ठेवले असताना, पाकिस्तानला तातडीने दहशतवादी गटांच्या गडबडीचे उत्तर देण्याची आवश्यकता आहे. हीच खरी परिस्थिती आहे, जिथे पाकिस्तानला अडचणींमध्ये ठेवून भारत आपला धोरणात्मक यश मिळवण्याचा प्रयत्न करेल. Pahalgam attack 1st photo emerges: Identity of terrorists पुण्याचा Boss ते Beed पर्यंत दहशत…. Gaja Marne चा मित्र नंतर शत्रू Nilesh Ghaywal कोण?
